Non-fungible Token หรือ โทเค็น NFT ในวงการดนตรีคืออะไร?

โทเค็น NFT นั้นไม่ได้จำกัดความเป็นเพียงภาพ GIF หรือภาพ JPEG ของภาพต่าง ๆ เท่านั้น แต่ยังสามารถแสดงถึงการเป็นเจ้าของคลิปเพลงได้อีกด้วย

แม้ว่าหลายคนจะมองว่า non-fungible tokens (NFTs) เกี่ยวข้องกับรูปภาพดิจิทัลที่ขายเป็นสินทรัพย์ แต่ก็ยังมีหมวดหมู่อื่นๆ นอกเหนือจากนี้ที่เกี่ยวข้องอีกมากมาย 

ระบบนิเวศที่เติบโตอย่างรวดเร็วอย่างหนึ่งในอุตสาหกรรม NFT คือ ด้านดนตรี เมื่อเราซื้อเพลงบน iTunes เราจะซื้อได้เพียงสิทธิ์ในการฟังเพลงนั้นเท่านั้น ไม่มีการเป็นเจ้าเพลงนั้น ๆ บน iTunes ทำให้หลายท่านคงแปลกใจว่าทำไมต้องซื้อเพลงที่สามารถฟังได้อยู่แล้ว? คำตอบสำหรับคำถามนั้นก็เหมือนกับการซื้อภาพ JPEG ที่ปกติแล้วทุกคนก็สามารถคลิกขวาและกดบันทึกได้เลย

ตลาดและผู้คนต่างพยายามหาคุณค่าในการเป็นเจ้าของสินทรัพย์ที่ไม่ซ้ำใครและเป็นต้นฉบับที่สามารถพิสูจน์ได้สำหรับบางคน คุณค่านั้นอาจมาจากความสัมพันธ์ที่ทำให้รู้สึกใกล้ชิดกับศิลปินที่พวกเขาชอบ แต่สำหรับคนอื่น ๆ อาจเป็นการเปิดเผยข้อมูลทางการเงินต่อศิลปินที่พวกเขาเชื่อว่าจะประสบความสำเร็จ หากศิลปินนั้นประสบความสำเร็จ คุณค่าของเพลง NFT ที่พวกเขาลงทุนก็จะเพิ่มสูงขึ้น

เพลง NFT สามารถสร้างรายได้มหาศาลให้กับศิลปินบางคน ผู้สนับสนุนเพลง NFT รายหนึ่งที่ใช้ชื่อว่า @Cooopahtroopa ได้ประมาณการว่า Haleek Maul แร็ปเปอร์ของ Bajan จะทำเงินได้ 226,800 ดอลลาร์ ในการขายเพลง NFT ในแคตตาล็อก ในขณะที่รายได้ Spotify ต่อปีของเขานั้นอยู่ที่ 178 ดอลลาร์ และเมื่อถูกถามเกี่ยวกับตัวเลขในทวีต Maul ก็ได้ยืนยันกับ CoinDesk ว่าเขาทำเงินได้ 81 ETH จากการขายแคตตาล็อก 5 รายการ ซึ่งในขณะนั้นมีมูลค่ามากกว่า 250,000 ดอลลาร์

วิธีการใช้งานเพลง NFT นั้นก็มีอยู่หลายทางเลือก ทั้งสามารถใช้เพื่อให้ได้รับสิทธิ์การเข้าถึงตั๋วคอนเสิร์ตที่ลดราคา ทั้งได้รับพื้นที่พิเศษในคอนเสิร์ต หรือการได้พบปะกับศิลปิน ทั้งหมดนั้นขึ้นอยู่กับว่าศิลปินต้องการให้ NFT นั้น ๆ เป็นอย่างไร

อย่างที่เควิน เคลลี บรรณาธิการของ Wired กล่าวว่าศิลปินทุกคนต้องการแฟนตัวจริง 1,000 คนที่จะสามารถสนับสนุนพวกเขาได้ และ NFT ก็ช่วยทำให้คัดกรองหรือค้นหาแฟนตัวจริงผ่านโลกดิจิทัลได้ง่ายยิ่งขึ้น เว้นแต่ในบางกรณีจะระบุไว้ว่า เพลง NFT นี้จะไม่ให้ค่าลิขสิทธิ์หรือการอ้างสิทธิ์ในลิขสิทธิ์ของผู้ซื้อ ซึ่งก็เหมือนกับภาพ NFT 

ตลาดเพลง NFT

แม้ว่าตลาด NFT ที่ใหญ่ที่สุดจะเป็นตลาด OpenSea ซึ่งมีหมวดหมู่เฉพาะสำหรับเพลง NFT แต่ศิลปินส่วนใหญ่ยังต้องการเปิดตัวในตลาดกลางด้านเพลงโดยเฉพาะ

แคตตาล็อกนั้นเป็นตลาดหลักสำหรับเพลง NFT แบบซิงเกิล หรือที่เรียกว่าหมวดหมู่ 1/1 ในโลกของ NFT โดยสร้างขึ้นบนตลาด Zora ซึ่งมีแรงขับเคลื่อนในการแข่งกับตลาด OpenSea และในดือนกุมภาพันธ์ 2021 ศิลปินก็ได้ขายเพลง NFT มูลค่า 2 ล้านเหรียญในแค็ตตาล็อกนั้น

ศิลปินบางคนชอบที่จะออกเพลง NFT รุ่นจำกัดจำนวน เช่น 10 NFT ที่ต่อหนึ่งเพลง ซึ่งตรงข้ามกับแบบ 1/1s สำหรับสิ่งนี้ตัวเลือกยอดนิยมคือ Sound.xyz โดยที่ผู้ค้าสามารถสร้างเวอร์ชั่นเพลง NFT ได้ 

NFT ที่เพิ่งสร้างใหม่เหล่านี้สามารถขายต่อในตลาดรองอย่าง OpenSea หรือ Rarible ได้ทันที แพลตฟอร์มอื่น ๆ ที่อนุญาตให้ศิลปินสร้าง 1/1s นั้นได้แก่ Foundation, Arpeggi และ FormFunction

แต่ละแพลตฟอร์มนั้นมีความเชี่ยวชาญในแนวเพลงที่แตกต่างกันออกไป เช่น Groovetime ให้บริการกับ NFT เพลงเต้นรำ และ HEAT เป็นอีกแพลตฟอร์มที่ยังไม่ได้เปิดตัว Beat Foundry 

เพลง NFT ของ DAO

DAO หรือองค์กรอิสระเป็นเหมือนสหกรณ์การลงทุนแบบ co-ops โดยบางแห่งยังเสนอเงินช่วยเหลือสำหรับศิลปิน NFT MusicFund ทั้งแจกจ่ายการเป็นสมาชิกผ่าน NFT และผู้ถือโหวตในแต่ละเดือนเพื่อบริจาค ETH ให้กับนักดนตรีสามคนผ่านกองทุนชุมชน 

ค่าลิขสิทธิ์

โดยปกติ NFT ของเพลงจะรับรองความเป็นเจ้าของแบบ on-chain ของโทเค็นที่เชื่อมโยงกับไฟล์เพลงเท่านั้น และไม่ได้มอบสิทธิ์ใด ๆ มากไปกว่านั้น แต่ก็มีแพลตฟอร์มที่ต้องการเปลี่ยนแปลงสิ่งนั้น Royal ช่วยศิลปินสร้าง NFT ที่มีค่าลิขสิทธิ์ ซึ่งพวกเขาเรียกว่า Limited Digital Assets หรือ LDA ซึ่ง LDA จะช่วยอำนวยความสะดวกในการแบ่งปันรายได้จากค่าลิขสิทธิ์การสตรีมกับแฟนๆ ที่ถือ NFT ในเดือนตุลาคม ปี 2021 

3LAU ได้สร้าง LDA แรกของแพลตฟอร์มสำหรับเพลง Worst Case และงานศิลปะที่เกี่ยวข้อง โดยผู้ถือ NFT จะได้รับ 50% ในสิทธิ์การสตรีม Opulous เองก็เป็นอีกแพลตฟอร์มหนึ่งที่พยายามรวมค่าลิขสิทธิ์เข้ากับ NFT ของเพลง เพื่อช่วยให้ผู้ถือโทเค็นสามารถรักษาส่วนแบ่งในลิขสิทธิ์เพลงผ่านข้อตกลงที่จัดตั้งขึ้นกับศิลปินได้

แพลตฟอร์มนี้ยังมีฟีเจอร์ที่เป็นนวัตกรรมใหม่ ๆ อีกด้วย เช่น ศิลปินสามารถปล่อยเงินกู้ DeFi โดยเทียบกับมูลค่าของค่าลิขสิทธิ์ที่พวกเขาสร้างขึ้นในระยะเวลาหนึ่งปี และนักลงทุน DeFi สามารถ stake กับสินทรัพย์ดิจิทัล เพื่อจัดหาเงินทุนและรับผลตอบแทนสูง แม้ว่าจะยังมีความเสี่ยงอยู่ก็ตาม

มิวสิควิดีโอ NFT

อาจเป็นเพราะเป็นการลงทุนที่ใช้เงินทุนมากกว่าด้านอื่น ๆ NFT ด้านดนตรี จึงมีมิวสิกวิดีโอไม่มากนัก แต่ Glass.xyz เป็นข้อยกเว้นประการหนึ่ง ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มที่เพิ่งเริ่มต้นช่วยให้ผู้สร้างสามารถสร้างวิดีโอเป็น NFT และอัปโหลดลงบนแพลตฟอร์มได้ หากประสบความสำเร็จ ก็สามารถเปลี่ยนโมเดลเป็น Web 2 คือแบบอิงโฆษณาที่ขึ้นอยู่กับปริมาณการดู